II. Meşrutiyet i kim ilan etti ?

Ertac

Global Mod
Global Mod
II. Meşrutiyet'i Kim İlan Etti? Bir İhtilal, Bir İmparator, Bir Kader!

Selam forumdaşlar! Bugün sizi, tarih sahnesindeki en heyecanlı “Kim İlan Etti?” sorusunun peşine düşeceğimiz bir yolculuğa çıkaracağım. Hadi gelin, bu sorunun cevabına eğlenceli bir açıdan bakalım. Ama önce, size küçük bir oyun öneriyorum. Gözlerinizi kapatın ve “Osmanlı İmparatorluğu’nda devrim mi olmuş?” diye düşünün. Kafanızda “Evet, ama nasıl oldu?” sorusu canlandığında, gelin o cevabı hep birlikte bulalım!

Bir İhtilalin Başlangıcı: II. Meşrutiyet'in Felsefesi

Bildiğiniz gibi, II. Meşrutiyet, 23 Temmuz 1908’de ilan edildi ve Osmanlı’daki siyasi ve toplumsal yapıyı sarsarak yeni bir dönemin kapılarını açtı. Ama soruyu netleştirelim: Bu ihtilali kim ilan etti? “Tabii ki padişah II. Abdülhamid” diyebilirsiniz, ama işler öyle basit değil! Sadece padişah mı? Ne kadar da klişe olurdu, değil mi?

Hikayeyi biraz derinleştirerek ele alalım: II. Meşrutiyet'in ilanını, aslında Osmanlı'daki önemli bir grup, daha doğrusu Jön Türkler hareketi ilan etti. Jön Türkler, padişahın otoriter yönetimine karşı çıkıyor ve halkın katılımının daha fazla olması gerektiğini savunuyordu. Zaten bu hareketin tam olarak nereden çıktığını düşündüğümüzde, olayların ardında ciddi bir özgürlük mücadelesi olduğunu görebiliriz. Ancak, 2. Meşrutiyet’in ilanı bir bakıma sadece Jön Türkler için değil, halk için de büyük bir kavga ve devrim anlamına geliyordu.

Kadınların Bakış Açısı: “Kim İlan Etti, Bunu Konuşturmalı!”

Şimdi de olayın bir başka boyutuna bakalım: Kadınların bakış açısı! Hadi bakalım, kadınlar ne diyor bu “kim ilan etti” meselesine? Benim gibi “Hadi bakalım, kim der ki?” diyenlere gelirsek, bu soruya yanıtları da biraz farklı olabilir. Çünkü o dönemde kadınlar henüz seçme ve seçilme hakkına sahip değillerdi, ama toplumsal değişimlere olan ilgileri hiçbir zaman geri kalmadı.

Mesela, Şerife, bu dönemin genç ve eğitimli kadınlarından biriydi. Toplumun değişim arzusunu hissediyor ve meclislerde yer almanın önemini tartışıyordu. Kadınlar o dönemde de, çok yerinde bir şekilde özgürlük talepleri ve toplumsal ilişkiler üzerinden bu devrimi sahipleniyorlardı. Şerife, “Evet, padişahın elini taşın altına koyduğunu söyleyebiliriz, ama bu işi halk yaptı, kadınıyla, erkeğiyle!” diyerek, feminist bir bakış açısı geliştirmişti.

Jön Türkler, özgürlük ve eşitlik talepleriyle birleşen bir hareketti, ve aslında kadınlar da bu devrimi anlamlı bir şekilde sahiplenmeye başlamışlardı. Belki de bu noktada “Kim ilan etti?” sorusunun cevabı tek bir kişiye indirgenemeyebilirdi. Kadınların toplumsal anlamda etkin bir şekilde devrimi sahiplendiği ve desteklediği göz ardı edilemez.

Erkeklerin Çözüm Odaklı Yaklaşımları: “Bu Devrimi Planlayarak Yaptık!”

Erkekler bu soruya elbette biraz daha çözüm odaklı bakacaklardır! “Peki kim ilan etti?” diye sormayalım, aslında Jön Türklerin devrimci stratejileri ne kadar yerinde ve doğruydu, ona bakalım. Ahmet, o dönemin en stratejik düşünen isimlerinden biriydi. Osmanlı'nın mevcut durumu onun için oldukça netti: İmparatorluk çökmek üzereydi ve bir şeylerin değişmesi gerekiyordu. Ama kimse tek başına bu devrimi yapamazdı, “bir grup insan birleşirse, her şey değişir!” diyordu.

Ahmet’in bakış açısına göre, 2. Meşrutiyet’in ilanını sadece bir grup devrimci yapmış değildi; bu, doğru stratejiyle yapılan bir harekettir. Jön Türklerin, halkın ve askerin desteğini alarak gerçekleştirdiği bu adım, aslında bir tür çok katmanlı stratejinin meyvesiydi. Ahmet, "Bunu planladık, bu yüzden başarılı olduk" diyerek, erkeklerin her zaman çözüm odaklı bakış açılarını ve strateji geliştirmelerinin bir sonucu olarak görüyor.

Kim, Gerçekten İlan Etti? Osmanlı’daki Devrim ve Kültürel Dönüşüm

Gelelim asıl soruya: Peki, kim ilan etti? Evet, her şeyden önce, bu olay sadece bir hükümdar ya da bir grup devrimcinin eseri değildi. 2. Meşrutiyet, Osmanlı'daki halkın, aydınların ve hatta kadınların devrimci bir kültürel dönüşüm arzusunun birleşmesiydi. Tabii ki Jön Türkler’in liderliğinde gerçekleşti, ama halkın ve diğer grupların bu sürece katkısı da yadsınamaz. Yani, tarih bazen bir kişiye ya da gruba indirgenemez.

Birçok kültür ve toplumda benzer devrimci süreçler yaşanmış olsa da, her kültür kendi özgün bağlamında bu hareketi farklı şekillerde yaşadı. Örneğin, Fransa'daki devrimde halkın sesini yükseltmesi, Osmanlı'daki gibi bir grup aydın ve subayın toplumsal değişimi savunmasıyla örtüşüyordu. Ancak Osmanlı'da, bu devrim süreci, belki de Avrupa’dakilerden daha “yavaş” bir şekilde şekillendi.

Sonuç: Hadi Sizi Dinleyelim!

Şimdi, forumu çok daha eğlenceli ve düşündürücü hale getirelim: Peki sizce II. Meşrutiyet’i gerçekten kim ilan etti? Sadece Jön Türkler mi, yoksa halkın geniş kesimlerinin katkısı da bu devrimde önemli bir rol oynadı mı? Düşüncelerinizi paylaşarak, bu tarihi dönemi farklı bir bakış açısıyla incelememize katkı sağlayabilirsiniz!

Ayrıca, bu devrimde kadınların ve erkeklerin farklı bakış açılarını nasıl buldunuz? Toplumsal bir dönüşümde erkeklerin stratejik düşünme ve kadınların empatik bakış açıları gerçekten birbirini nasıl tamamlar? Hadi gelin, hep birlikte tartışalım!

Kaynaklar:

1. Shaw, S. J., & Shaw, E. K. (1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey.

2. Zürcher, E. J. (2004). Turkey: A Modern History.